No acto, ao que asistiron preto de dous centenares de personas, proxectouse o documental: "La Compostela de la Casa de la Troya" de Aser Álvarez e Benigno Amor, en o que se ofrecen os diferentes aspectos da cidade a finais do século XIX e principios do XX. Ademais ofreceuse a actuación musical a cargo de Troyanos de Compostela que interpretaron algunhas das pezas máis coñecidas do tradicional repertorio galego da tuna como Santiago, Lela, Alfonsina, ou Unha noite na eira do trigo.

A presentación correu a cargo do coordinador de Actividades da Casa, Ramón Jiménez e interviñeron o vicepresidente do Padroado Casa de la Troya, Benigno Amor Barreiro (Nino, para diferencialo do seu pai); José Luis Díaz Gómez, representante do Xurado do Premio; Estefanía Herrera, representante de Tunas premiadas na edición anterior; e o vicepresidente da Asociación de Antigos Tunos Composteláns, Manuel Fraga Carou.

Para Jiménez, foi "un acto moi especial, entrañable, que afunde as súas raíces nas postrimerías do século XIX, que vira ao redor dese imaxinario colectivo que se fixo un oco na mente de todos nós ao ritmo das bandurrias e pandeiretas dos estudantes desa época e de principios do século XX, e aínda despois".

Pola súa banda, Nino Amor agradeceu aos asistentes a súa presenza nunha data tan sinalada como é "o día do nacemento de Rosalía" e destacou o que o premio supón de recoñecemento "a cuantos traballaron para conservar e transmitir un patrimonio ligado a Santiago mais que pertence tamén a cantos lembran con agarimo o seu paso pola Universidade, para que a vella pensión de estudantes da Rúa da Troya inmortalizada por Alejandro Pérez Lugín puidese converterse nun Museo Romántico e da Tuna".

Mentres que José Luís Díaz, sinalou que "vivimos nunha sociedade na que os valores son moitas veces deostados pola ignorancia, a intolerancia e a pose", asegurou categórico e engadiu, "pois ben, desde o faro de cabo Silleiro ao faro de Illa Pancha sempre hai luces que guían o noso camiño, ao fin de premiar estes valores é iluminalos como exemplo de propios e estraños, e como escola de vida para quen forma hoxe as súas conciencias".

Nas súas palabras Manuel Fraga Carou subliñou que hai tres persoas imprescindibles no universo troyano: un triángulo formado polo propio Alejandro Pérez Lugín, Benigno Amor Rodríguez e o seu digno e incansable sucesor Nino Amor Barreiro, "os tres licenciados en Dereito, e que se transformaron nunha arquitectura de catro columnas, ao engadirlle o grupo de corda, gaita e percusión". Destacou ademais o patrimonio literario, musical e museístico que lles une, "configurando unha identidade cultural da que debemos sentirnos orgullosos, dimensión que soubo distinguir este premio memorialista Díaz Reneses", dixo, e lembrou "o esforzo e empeño de Benigno Amor para reconstruír o pasado", documentándose, rescatando mobles e obxectos da época para revivir e recuperar aquela Casa da Troya que en palabras do propio Benigno era "a obra dun grupo de nostálxicos que quixemos perpetuar no vello caserón a pensión que, para o estudante, foi a prolongación da súa casa en Compostela. Alí gárdase un capítulo importante da vida universitaria compostelá".

Tras a proxección do audiovisual, entrega do premio e distincións e agradecementos varios, o grupo Troyanos de Compostela interpretou as clásicas pezas que nunca faltan nas serenatas da tuna e que soaron por primeira vez na Casa de Galicia e fixeron as delicias de todos os asistentes para os que foi preciso habilitar a sala B da institución galega.

Acudiron tamén representantes, mozas e mozos, de tunas de varias comunidades, Castela León, Comunidade Valenciana, Galicia e como recordo fixeron na escaleira da Casa de Galicia unha nutrida foto de familia.

O Museo Casa da Troya recrea a antiga pensión estudantil inmortalizada por D. Alejandro Pérez Lugín na súa novela do mesmo título, retrata a vida estudantil compostelá de finais do século XIX e comezos do XX e é visita recomendada para cuantos viaxen a Compostela. Máis información www.lacasadelatroya.gal

Alejandro Pérez Lugín, xornalista, novelista, crítico taurino e director de cinema, naceu en Madrid o día 22 de febreiro de 1870 pero en 1883 trasladouse coa súa familia a Santiago, en cuxa Universidade cursou a carreira de Dereito, licenciándose en 1891. En 1915 publica a súa primeira novela, A Casa da Troia, gañadora ao ano seguinte do premio Fastenrath da Real Academia Española, e que foi un éxito rotundo, alcanzando o centenar de edicións en poucos anos. Foi adaptada teatralmente por Linares Rivas e levada ao cinema en cinco ocasiones, a primeira polo propio autor, sendo estreada con gran éxito no 1924. Da mesma consérvase unha copia restaurada pola Filmoteca Nacional e o Centro Galegos de Artes da Imaxe.